دکتر ابراهیم جعفری ـ مدرس علوم ارتباطات :فاصله روزهای ۱۴ تا ۱۷ مردادماه یعنی سالگرد پیروزی انقلاب مشروطیت تا روز خبرنگار (شهادت محمود   صارمی) کوتاه است. به همین دلیل با ترسیم گوشه‌هایی از وضع روزنامه‌نگاری قبل از مشروطه به نقش مطبوعات و خبرنگاران در آن مقطع تاریخ‌ساز کشورمان اشاره می‌کنم.
خبرنگاری در هم آمیختگی عقل و عشق و به تعبیر عارفانه «زبان حال» است که اگر درست فهمیده شود و به جا به کارآید، فراتر از زبان قیل و قال دارای کارآمدی است. خبرنگار نمی‌تواند از ۳ دغدغه «جست‌وجوی حقیقت» «نمایش واقعیت» و «گسترش آگاهی» به دور باشد. از این رو روزنامه‌نگاری توزیع و تعمیم آگاهی و خبرنگار میانجی و نقش‌آفرین در عطف توجه مردم به مسائل جامعه است. به این اعتبار خبرنگار کنشگر فعال اجتماعی به شمار می‌رود که با قلم، دوربین و دیگر ملزومات، شناخت و آگاهی را تقدیم مردم می‌کند. 
زمانی که فرمان مشروطیت صادر شد، مطبوعات ایران گام در ۷۰ سالگی نهاده بودند. در آن زمان ایران روزنامه نگارانی داشت که بیش از ۳‌ دهه فعالیت حرفه‌ای در کارنامه خود داشتند. 
روزنامه‌نگاران در آغاز مشروطه نثر را برای خواص، نظم را برای عوام و طنز منظوم را برای جذب بدنه جامعه برمی‌گزیدند. مخاطب‌شناسی آن دوره سبب شد تا پیچیده‌ترین مباحث اندیشه ورزانه آن روزگار بازبان طنز و در قالب شعر به عمق جامعه ایران راه پیدا کند. در کانون‌های ارتباطی مانند قهوه‌خانه‌ها، مسجدها و رختکن حمام‌های عمومی با سوادان برای بی‌سوادان روزنامه می‌خواندند. قهوه‌خانه‌هایی که روزنامه‌خوان داشتند، رونق بیشتری در کسب خود پیدا می‌کردند و جالب این‌که نه فقط با سوادان؛ بلکه بی‌سوادان نیز روزنامه می‌خریدند و با یک با سواد قرار می‌گذاشتند تا درگذرگاه‌ها یا کانون‌های ارتباطی، برای آنان روزنامه بخواند. 
هنر روزنامه‌نگاران دوره ناصری این بود که پیام اصلی و مفاهیم مورد نظر خود را میان سطرها به مخاطبان می‌رساندند. (سطرهای نانوشته).
یکی از روزنه‌هایی که از طریق آن می‌توانستند حرف‌های دل‌شان را بگویند، اخبار و گزارش‌های خارجی بود. مثلا به بهانه معرفی کشور بلژیک یا ذیل خبرهای آن می‌نوشتند: «در مملکت بلژیک مثل بعضی ممالک دیگر آزادی کامل وجود دارد. روزنامه‌نگاران هر چه دل‌شان بخواهد، می‌نویسند و ...» یا در مورد «حرفه‌ای‌گری روزنامه‌نگارانه» بسیاری از کشورها می‌نوشتند تا هم شاه و درباری‌ها و هم مردم در جریان باشند که تفاوت از کجا تاکجاست؟ می‌توان گفت روزنامه‌نگاران در آن زمان با سطرهای نانوشته، خواص را در جریان می‌گذاشتند تا به بدنه جامعه تفاوت‌های ایران و کشورهای پیشرفته را یادآور شوند.
سید اشرف‌الدین حسینی، مدیر «نسیم شمال» که سهم و نقشی موثر در تاریخ مشروطیت و مطبوعات ایران دارد، در روزهای نخستین پس از انقلاب مشروطه چنین می‌سراید: 
ماه مشروطه چون که پیدا شد 
چشم و گوش برادران وا شد 
مرد و زن روزنامه می‌خوانند 
کارها را تمام می‌دانند 
مطبوعات یکی از عوامل پیروزی انقلاب مشروطیت و پس از آن سکوی مقاومت در برابر استبداد محمدعلی شاهی به شمار می‌رفت که به دار آویخته‌شدن روزنامه‌نگارانی نظیر ملک‌المتکلمین و سلطان‌العلمای خراسانی، نشانه بارز آن بود، در عین حال یادآوری این نکته ضروری است که اغلب مشاهیر ومفاخر ایران معاصر یک دوره از زندگی خود را با فعالیت در رسانه‌ها
به ویژه روزنامه‌نگاری گذرانده‌اند.
با گرامی داشت سالگرد انقلاب مشروطیت و روز خبرنگار، به شهدای عرصه قلم و اندیشه درود می‌فرستیم.